7.30 i.n. Seoladh “An Linn Bhuí” 2024
Dé Céadaoin 14ú
- 9.30 r.n. Rang Gaeilge
- 10.15 r.n. Ceardlann Próis nó Rang Drámaíochta
- 11.00 r.n. Sos tae nó caifé
- 11.30 r.n. Cúirt Filíochta
- 1.00 i.n. Dinnéar
- 2.30 i.n. Rang Amhránaíochta
- 7.30 i.n. Quiz Boird
- 9.30 i.n. Seisiún Ceoil i Mooneys
Déardaoin 15ú
- 9.30 r.n. Rang Gaeilge
- 10.15 r.n. Rang Filíochta nó Rang Drámaíochta
- 11.00 r.n. Sos tae nó caifé
- 11.30 r.n. Léacht an Lae 3: Marcus Mac Conghail
- 1.00 i.n. Dinnéar
- 2.30 i.n. Rang Amhránaíochta
- 3.30 i.n. Siúlóid na Reiligí
- 7.15 i.n. Aifreann an Daonscoile
- 8.30 i.n. Ceolchoirm na Daonscoile agus Céilí
Dé hAoine 16ú
- 9.30 r.n. Rang Amhránaíochta nó Rang Gaeilge
- 10.15 r.n. Rang Filíochta nó Rang Drámaíochta
- 11.00 r.n. Sos tae nó caifé
- 11.30 r.n. Taispeántas Drámaíochta agus Comórtas Dreas Cainte
- 1.00 i.n. Dinnéar
- 200 i.n. Scaradh na gCarad
Nótaí Beathaisnéise - Biographies
|
Oscailteoir Oifigiúil: Monnie Hallahan
I gCnocán a Phaoraigh, i bPort Láirge, ag bun an Chomaraigh a rugadh Muiris Ó hAllacháin nó Monnie mar a ghlaonn muintir na háite air. Tógadh é i dteach lena sheanathair Pádraig Ó Milleadha , File mór na nDéise,(a scríobh Duanta Andeas, Trí Glúine Gaedheal, Seanchas Sliabh gCua agus an tamhrán Sliabh Gael gCua go bhfuil clú agus cáil air ar fud na cruinne) -mhair sé lena athair Pádraig agus a mhatháir Marguerite (iníon an fhile) múinteoir rince agus ceoil. Ní féidir a shéanadh go raibh Monnie sáite sa chultúr Gaelach ó aois fíor-óg. D’fhoghlaim sé rince Gaelach agus an fhidil agus é ag fás aníos. Nuair a phós sé, bhog Monnie go Tuar an Fhíona i gceartlár Shliabh gCua agus thosaigh sé ag múineadh an Rince Ghaelaigh ina theach féin. Bhíodh rince seite le fáil sa cheantar agus dúil mhór ag a bheanchéile Breda ann freisin. Bunaíodh Scór i 1969 agus go gairid ina dhiaidh sin thosaigh Monnie ag múineadh seiteanna i Sliabh gCua. Bhuaigh Sliabh gCua Craobh na hÉireann i 1972. Tamaillín ina dhiadh sin thosaigh sé ag múineadh sa gCaisleán Nua, Maigh Dheilge, i mBarra na Huidhre, i gCnoc Mhelleraí agus in an-chuid áiteanna eile. Chaith se roinnt blianta ag múineadh rince i gColáiste na Rinne, ina h-áit nuair a d’éirigh a mháthair as. Tá sé fós ag múineadh agus gach uile rud buaite aige i Scór, Slógadh agus ag na Fleadhanna. Tá na slóite tar éis rince seite, foirne agus aonair a fhoghlaim ó Monnie le nach mór 60 bliain anuas. Tá ríméad orainn Monnie a bheith linn mar oscaltóir na Daonscoile 2024 .
|
|
|
File na Daonscoile: Colm Ó Ceallacháin
Tá Colm Ó Ceallacháin i mbun na ceardlainne scríbhneoireachta “Peann agus Pár” i leabharlann Shráid an Chapaill Bhuí i gCorcaigh ó 2018. Foilsíodh dánta leis insan Strokestown Poetry Anthology 4 agus in Aneas 1. D’fhoilsigh Leabhar Breac a dhara cnuasach gearrscéalta, Ré na bhFathach, i 2021, leabhar a bhain áit amach ar ghearrliosta Leabhar Gaeilge na Bliana ag an Post Book Awards, 2021.
Ghnóthaigh a úrscéal Fiche an chéad duais d’úrscéal liteartha ag Oireachtas na Gaeilge, 2023, chomh maith leis an duais do bhuaic-shaothar próis na bliana ag an gcomórtas céanna.
|
|
|
Ceardlann Ealaíne: Máire Bn Uí Dhrisceoil
Déanann Máire obair in ilomad meán; péintéireacht, teicstíl agus baitíc. D'fhreastail sí ar Choláiste Ealaíne Mhuileann an Ghrianáin, Baile Mhic Andáin, agus fé lathair tá ina bhall den Open Studio, KCAT, Calainn. Tá Máire ag súil go mór an Ceárdlann Ealaíne a chur i láthair ag Daonscoil na Mumhan i mbliana.
|
|
|
Seisiún Amhránaíochta: Ann Mulqueen Uí Chéilleachair
Ní bheimis faoi lán tseoil gan Banríon na nAmhráin í féin, ar oíche oscailte na Daonscoile. Tá ainm Ann Mulqueen i mbéal an phobail amhránaithe in Éirinn agus ar fúd an domhain le fada an lá. Tá an t-úfás gradam bronnta uirthi ach an rud is ansa leí ná bheith ag 'moladh an óige' ina clann féin agus in áítiúlacht na Rinne, agus tacadh leotha caighdeán árd a bhaint amach san amhránaíocht.
|
|
|
Rang Amhránaíochta: Áine Ní Fhiannusa
Is breá le hÁine bheith ag canadh agus ag roinnt amhrántí na nDéise go háirithe. Bíonn a cuid ranganna beo, bríomhar agus taitneamhach. Tá sí sáite sa chultúr, agus í ina Uachtarán Idirnáisiúta ar an gComhdháil Cheilteach ó 2018. Cuireann Áine fáilte is fiche roimh gach éinne chuig an Daonscoil agus molann sí clár na bliana seo do chách.
|
|
|
Rang Gaeilge: Celine Ní Chóchlaigh
Is Corcaíoch agus iar-mhúinteoir meánscoile í Celine atá cónaí uirthi i gCarraig na Siúire, Co. Thiobraid Árann. Tá sí mar bhall de Choiste Gnó Conradh na Gaeilge, agus tá baint aici le fada ag eagrú neart imeachtaí timpeall an chontae chun an Ghaeilge a chur chun cinn. Tá baint aici le fada chomh maith le Daonscoil na Mumhan, agus tá sí anois mar mhúinteoir ranga Gaeilge le roinnt blianta anuas.
|
|
|
Rang Drámaíochta: Bernadette Watson
Rugadh agus tógadh Bernadette i mBaile Átha Cliath ach tá cónaí uirthi i gCo. an Chláir le fiche bliain anuas. Is iarmhúinteoir bunscoile í ach sna laethanta seo is le foghlaimeoirí fásta den chuid is mó a bhíonn sí ag obair. Tá céim mháistreachta bainte amach aici i dTeagasc Teangacha ó Ollscoil na Gaillimhe. Tá an-spéis aici sa stair áitiúil agus taighde déanta aici ar an Ghaeilge in Oirthear an Chláir. Bíonn sí ag freastal ar Daonscoil na Mumhan gach bliain agus i mbun rang drámaíochta ansin le cúpla bliain anuas.
|
|
|
Tomás Ó Donnchadha: “An slí ar féidir le saol a chaitheamh mar deoraí dul i bhfeidhm ar dhuine: Cuntas pearsanta”
Ollamh Emeritus in Ollscoil Iarthar na hAstráile is ea Tomás Ó Donnchadha. Rugadh san Lios Mór é i 1953, is d’fhreastal sé ar scoil na mBráithre Críostaí ann. Bhain sé amach céim BA ó Ollscoil Luimní, céim M.Ed. ó Choláiste na Tríonóide, is céim MA is PhD ó Ollscoil Náisiúnta na hÉireann. Bhí sé ina mhuinteoir meánscoile go dtí gur chuaigh sé ar imirce go dtí an Leathsféar Theas i 1989, áit ina bhfuil sé ina chónaí ó shin. D’oibrigh sé mar acadóir i Nua -Ghuine Phapua is san Astráil, chomh maith le Singeapór, An Mhalaeisia, Hong Cong, is na Filipíní. Is speisialtóir i stair an oideachais is ar bheartas oideachais i dtíortha iarchoimhlint é. Go dtí seo, tá níos mó ná daichead leabhar curtha i gcló aige le cuideachtaí idirnáisiúnta foilsitheoireachta ar na hábhair seo. Chomh maith le sin, tá sé ina Chomhalta Tofa de Chumann stairiúil Ríoga na Breataine agus de Acadamh Eolaíochtaí Sóisialta na hAstráile. Is mór an tacadóir é d’fhoireann iomána Phort Láirge, cé gurbh é an éacht spóirt is mó a bhfuil sé bródúil as ná bheith ina bhall scórála ar fhoireann San Niocláis – foireann na Rinne, dúiche a mhuintire – a bhuaigh comórtas sinsir Chontae Phort Láirge sa reathaíocht trastíre i 1973.
Sé an téama a díreoidh an láithreora isteach ar ina chur i láthair ná gur féidir le deoraíthe dearcadh nua a fháil orthu féin, ar a muintir, is ar a n-áit dhúchais de bharr a dtagann siad i dtaithí orthu thar sáile. Déanfaidh sé cur síos ar sin le cuntas ar a dtáinig sé ar a thuiscint féin ar an tairiscint seo. Chun dul i ngleic leis, díreóidh sé ar na rudaí géarchúiseacha a bhlais sé don chead uair san tír is mó ar chuir sé suim inti sarar chuaigh sé chun chónaí inti, ar feadh dhá bhliain in iomlán ar dtús, is ansin ar feadh coicíse gach bhliain ar feadh fiche bliain. Sé an tír sin ná Nua-Ghuine Phapua.
|
|
|
Catherine Foley: “Sa bhaile go dúch ina ndiaidh”
Is as Gaeltacht na nDéise í Catherine Foley. Is scríbhneoir, craoltóir, file agus iarbhall foirne leis The Irish Times í. I measc na leabhar atá scríofa aici tá na leabhair don fhoghlaimeoir fásta “Sorcha sa Ghailearaí”, “An Cailín Rua” agus “Samhradh an Chéasta”; foilsíodh dhá bhailiúchán filíochta léi “Ag Marú Maicréal” agus “Amhrán Sráidbhaile/Village Song”, tháinig a bailiúchán colún “Cuisle an Chósta” amach i 2019 agus d’fhoilsigh Mercier Press a cuimhní cinn, “Beyond the Breakwater” sa bhliain 2018.
Déanfar comóradh ar dheoraithe na nDéise sa léacht seo. Cuimhneofar ar dhaoine go
raibh orthu imeacht ó bhaile ag pointí stairiúla éigin agus a mhair mar dheoraithe i bhfad i gcéin.
Cíorfar saol na ndeoraithe seo a d’fhág marc suntasach ar mhuintir na nDéise i slí éigin, munar
chúisigh siad cuimhní speisialta nó munar chruthaigh siad píosa ealaíne a thugann le fios dúinn
gur fhulaing siad, gur bhain siad sólás amach ón dúchas lenar bhain siad agus go raibh mórtas cine is ceantair i gcroílár a marthana.
|
|
|
Marcus Mac Conghail: “’Na Conneries’- Scéalta agus Amhráin”
Is scríbhneoir, ceoltóir agus craoltóir é Marcus Mac Conghail atá ag
obair le Raidió na Gaeltachta i gConamara. Chraol RnaG clár raidió a
dhein sé faoi na hamhráin agus na scéalta a bhaineann leis na
deartháireacha Connery i mbliana. Tá sé ag súil go mór le bheith
páirteach i nDaonscoil na bliana seo.
|
Daonscoil
Cuspóir agus Fealsúnacht
Bunaíodh Daonscoil na Mumhan mar sheachtain chaidrimh agus oideachais do dhaoine fásta a labraíonn an Ghaeilge - seacht lá ina shnaidhmfí forbairt chultúrtha agus foghlaim, cairdeas agus canadh, ceol agus cadráil, éisteacht le malairt tuairime agus lorg fios fátha. Sos é freisin ó thiaráil na bliana fada, saoire in aice na farraige.
Bíonn fís na hÉireann athGhaelaithe mar chúlra don Daonscoil agus déantar talamh slán de gur rí-thábhachtach don náisiún ár dteanga féin a bheith á labhairt.
Aims and History
The Munster Folk School was established in 1953 as an educational week for adults mostly. The educational methods used ensure a most enjoyable week is had by all - lectures, debates, symposia, classes for all levels of Irish language competence, poetry reading, recitals, recitation and poetry writing, art classes, a variety of games, swimming, hill walking, bus tours, music, choral singing and more.
A vision of Ireland where the Irish language flourishes imbues everything we do at the Daonscoil. As is obvious, all aspects of Irish culture are encouraged.
Stair na Daonscoile
I 1952 mhol Pádraig Ó hÍceadha, feirmeoir óg ó Dhúthalla, gur chóir tionól seachtaine do Ghaeilgeoirí a eagrú gach bliain. Ghlac Dáil na Mumhan de Chonradh na Gaeilge leis an moladh seo agus deineadh amhlaidh.
Le comhoibriú ón bhFear Mór, Bainisteoir Choláiste na Rinne sna Déise, bhí an chéad tionól sa Rinn. Agus is i gColáiste na Rinne a tionóladh gach Daonscoil ó shin i leith. Níor tugadh "Daonscoil" ar an ócáid go ceann tamaill agus ní bhíodh aon téama faoi leith don tseachtain sna blianta tosaigh. Ní ba dhéanaí socraíodh ar théama a roghnú don scoil. Mar shampla ba é téama 2002 "Caoga Bliain faoi Bhláth".
Lean Pádraig Ó hÍceadha mar Stiúrthóir na Daonscoile ó 1953 go 1999. Tá Pádraig Ó Dálaigh ina Chisteoir ó 1958 i leith. Bhí a lán daoine eile, leis, a chaith a ndúthracht leis an tionsnamh.
Ó 1996 i leith bíonn Daonscoil an Fhómhair i nGuagán Barra, in Iarthar Chorcaí. Deireadh seachtaine i Mí Dheireadh Fómhair a roghnaítear don ócáid seo.
Seoladh leabhar cuimhní in ómós do Phádraig Ó hÍceadha sa Rinn i 2002.
History of the Daonscoil
Since its inception in 1953 at the suggestion of a young farmer, Pádraig Ó hÍceadha, the Daonscoil has been held at Coláiste na Rinne (Ring College) in County Waterford. In later years, a debate and discussion theme has been set each year. In 2002, for example, to celebrate the Daonscoil's 50th Anniversary, the theme was "Caoga Bliain Faoi Bhláth".
An additional autumn Folk School has also been held since 1996 in Guagán Barra in County Cork. It, too, has a special theme.
Payment Details
ACCOUNT NAME/AINM AN CHUNTAIS: Daonscoil na Mumhan
IBAN: IE47 AIBK 9354 7606 3030 53
BIC: AIBKIE2D
Unfortunately we do not offer the option of payment by card.
Is oth linn a rá nach bhfuil córas íocaíochta le cártaí ar fail.
